1 of 2

MODULI 8 – VITI 3 – SEKSUALITETI DHE MBROJTJA E LIGJIT DHE SHËNDETIT SEKSUAL E RIPRODHUES

HYRJE

Megjithëse gjinia jonë përcaktohet nga natyra jonë biologjike, qëndrimet dhe sjelljet tona në lidhje me seksualitetin dhe shëndetin riprodhues (SRH) ndikohen kryesisht nga një grup i ndërlikuar i faktorëve jobiologjikë, përfshirë ndër të tjera kulturën, normat gjinore dhe kushtet socio-ekonomike. Për shembull, në shumicën e vendeve rreth botës, burrat shoqërohen në një mënyrë që e lidh “maskulinitetin” me të pasurit njohuri dhe përvojë të përshtatshme në çështjet seksuale. Si rezultat, shumë burra besojnë se nuk mund të shprehin dyshime për trupin, seksualitetin ose shëndetin e tyre riprodhues. Sidoqoftë, kur shohim nga afër, shohim se, në kundërshtim me mitet që mbizotërojnë, shumë të rinjve dhe të moshuarve shpesh u mungon njohuria themelore për trupin, seksualitetin dhe çështjet e shëndetit të tyre riprodhues. Veç kësaj, në shumicën e botës, ekzistojnë pak programe që trajtojnë edukimin seksual dhe shëndetin riprodhues të adoleshentëve, dhe madje edhe më pak që trajtojnë problemet specifike dhe nevojat e të rinjve.

Megjithëse çdo grua ka të drejtë të vendosë për trupin e saj, perceptimi që ajo ka për trupin e saj dhe fuqinë që posedon për të marrë vendime në lidhje me të shpesh përcaktohen nga norma të vrazhda sociokulturore. Shoqëria, në veçanti, luan një rol kyç në zhvillimin e imazhit të trupit tonë – çfarë të fshehim, çfarë të shfaqim, çfarë mund të prekim, çfarë konsiderohet e neveritshme ose e shenjtë, mënyra se si ulemi dhe pozicionojmë këmbët, e gjithë kjo ndikohet nga normat kulturore dhe në përgjithësi dallon për burrat dhe gratë. Qëndrimi i grave ndaj trupit të tyre ndikon drejtpërdrejt në mënyrën se si ato e perceptojnë dhe shprehin seksualitetin e tyre. Seksualiteti nuk është vetëm një fenomen biologjik – ai ka elemente kulturore dhe psikologjike gjithashtu dhe perceptohet ndryshe nga individë të ndryshëm në faza të ndryshme të jetës.
Në këtë pjesë, ne shqyrtojmë disa nga çështjet kryesore që kanë të bëjnë me të rinjtë, seksualitetin dhe shëndetin dhe të drejtat seksuale dhe riprodhuese.