Qasja tradicionale, e vjetërsuar dhe tani e dëshmuar si joefektive ndaj menaxhimit të procesit mësimor i ka vendosur mësimdhënësit në qendër të procesit edukativ. Një qasje e tillë vendos fokusin e të mësuarit në krye të procesit mësimor, në këtë rast tek mësimdhënësi ose lehtësuesi, ndërsa nxënësit ishin kryesisht pjesëmarrës pasivë që merrnin informacionin. Për dallim nga modelet tradicionale të mësimdhënies, qasjet e reja ndryshojnë plotësisht paradigmën e të nxënit dhe i zhvendosin nxënësit nga pozicioni i vëzhguesve pasivë në pozicionin e pjesëmarrësve aktivë të cilët, në mënyrë të pavarur dhe sipas udhëzimit të mësimdhënësit, rrugëtojnë nëpër procesin edukativ dhe kështu bëhen pjesëmarrës dhe pronarë të gjërave që i mësojnë. Është veçanërisht e rëndësishme të theksohet se qasja e të mësuarit aktiv i mundëson secilit nxënës të marrë informacione të reja, të ndryshojë qëndrime dhe të fitojë aftësi brenda kapaciteteve të tij/saj.
Albert Ajnshtajni shkroi për një model të ri të mësimdhënies dhe, duke iu drejtuar mësimdhënësve, theksoi:
“Modeli i vjetër pedagogjik e mësoi mësimdhënësin që të qëndrojë në këmbë gjatë mësimdhënies; ai model ka vdekur. Sot, ju jeni katalizator të nxënies, dhe nxënësit tuaj janë yje të mësimdhënies. Edhe pse arsimi konsiderohej i duhur, ai tani po bëhet gjithnjë e më shumë një privilegj. Pritet gjithnjë e më shumë që nxënësit të mësojnë vetë. Kultura nxit të gjithë motivimin dhe të nxënit. Një shkollë multikulturore kërkon një ridizajnim të procesit mësimor dhe të atmosferës shkollore si dhe të kurrikulës. Asnjë problem nuk mund të zgjidhet nga e njëjta vetëdije që e krijoi atë. Ne duhet të mësojmë ta shohim botën nga një perspektivë e re”.
Në rastin kur procesi edukativ bazohet në të mësuarit aktiv, nxënësit dhe stafi mësimor ndajnë fokusin e procesit edukativ në të cilin mësimdhënësi orienton nxënësit të cilët, përmes pjesëmarrjes aktive, arrijnë një qëllim të paracaktuar edukativ. Në vend që vetëm të dëgjojnë, nxënësit dhe mësimdhënësit marrin pjesë në proces në mënyrë të barabartë. Arsimi pjesëmarrës njeh faktin që secili nxënës është një individ me nevoja specifike dhe mundësi specifike për të përvetësuar njohuri të reja, kështu që ky lloj arsimi u përgjigjet pozitivisht këtyre nevojave dhe lejon secilin nxënës të marrë pjesë në procesin edukativ sipas aftësive të veta.
Të gjitha punëtoritë e ofruara nga Programi Y bazohen në pjesëmarrje aktive, duke respektuar parimet e mësipërme të individualitetit të nxënësve, duke përdorur teknika të ndryshme pjesëmarrëse të të nxënit (ushtrime në grupe, shfaqje, analiza të studimit të rasteve, lojëra, hulumtime, diskutime, shkëmbim mendimesh). Duke marrë pjesë në aktivitetet e propozuara të Programit Y, nxënësit zhvillojnë aftësi të rëndësishme psikosociale me fokus në zhvillimin e aftësive ndërpersonale të komunikimit, të menduarit kritik dhe kreativ, zhvillimin e aftësive bashkëpunuese përmes pjesëmarrjes në punën në grup. Nxënësit mësojnë gjithashtu se si ta orientojnë të mësuarit e tyre drejt një qëllimi të përcaktuar, të mësojnë të bëjnë pyetje dhe, në bashkëveprim me mësimdhënësit e tyre, të mësojnë rishqyrtimin e perceptimeve dhe mendimeve të tyre. Është veçanërisht e rëndësishme të theksohet se pjesëmarrja aktive ngjall interes më të madh të nxënësve për të marrë pjesë në procesin edukativ dhe ata janë dukshëm më të motivuar për të mësuar dhe përvetësuar njohuri, informacione, qëndrime dhe aftësi të reja.
Mësimdhënia me nxënësin në qendër:
Maryellen Weimer (2002) përmbledh paradigmën e ndryshimit të procesit edukativ nga një model tradicional në mësimin aktiv me nxënësin në qendër përmes shtatë parimeve:
Nxënësit bëjnë më shumë:
Në këtë rast, roli i mësimdhënësit është që t’i orientojë nxënësit të arrijnë “zbulimin” përfundimtar. Kjo nënkupton që mësimdhënësit duhet të harxhojnë më shumë energji për t’i çuar grupet ose nxënësit individualë drejt qëllimit të dëshiruar. Në këtë rast, klasat janë “më të zhurmshme” dhe “më të çorganizuara” dhe nganjëherë nxënësve u duhet më shumë kohë që ta adoptojnë konceptin. Nxënësit në mënyrë progresive po marrin më shumë përgjegjësi për të mësuarit e tyre duke zbuluar ato që u duhet t’i mësojnë.
Programi Y ofron udhëzime të qarta për zbatimin e procesit edukativ, kështu që në këtë mënyrë, përmes ofrimit të mikroorganizimit të secilit aktivitet individual, ne ua kemi mundësuar mësimdhënësve që të zbatojnë metoda që janë zhvilluar dhe testuar gjatë punës së mëhershme me të rinjtë.
Detyrat dhe aktivitetet efektive që ne ofrojmë përmes Programit Y u ndihmojnë nxënësve që:
Demonstron para nxënësve se si ekspertët u qasen detyrave edukative dhe si të zgjidhin një problem të caktuar.
Mësimi bashkëpunues respekton parimet e të mësuarit me bashkëmoshatarët përmes aplikimit të aktiviteteve bashkëpunuese dhe grupeve bashkëpunuese që marrin pjesë në procesin dhe përvojën edukative.
Krijoni një mjedis mësimi që u ndihmon nxënësve të marrin përgjegjësinë për të mësuarit e tyre.
Reagimet u mundësojnë nxënësve t’i analizojnë qëndrimet, mendimet dhe të kuptuarit e tyre lidhur me temat e caktuara përmes ndërveprimit me mësimdhënësit, gjë që lejon nxënësit të mësojnë nga gabimet e tyre të cilat mësimdhënësi ” i zbulon” në bazë të reagimeve.
Në mënyrë që Programi Y të jetë i suksesshëm në arritjen e qëllimeve të tij, është e rëndësishme t’i kuptoni faktorët e brendshëm dhe ata të jashtëm të cilët mund të kenë ndikim pozitiv ose negativ. Politikat edukative, konteksti social dhe ekspertiza lokale luajnë një rol të rëndësishëm në paradigmën e përgjithshme të ndikimit në suksesin e programeve shëndetësore. Ambienti mbështetës nuk krijohet pothuajse asnjëherë ose shumë rrallë vetvetiu dhe zakonisht mësimdhënësit, shkollat dhe ministritë e arsimit janë ato që kontribuojnë në zhvillimin e tij.
Një ambient mbështetës mësimor zakonisht përfshin: