1 of 2

Mësimi 2: Vepro si burrë, vepro si grua

Qëllimi: Të kuptojmë se si normat gjinore ndikojnë në jetën e meshkujve dhe të femrave.

Materialet e nevojshme: Letër flipçarti, ngjitës dhe lapsa për tabelën.

Koha e rekomanduar: 45 minuta

Procedura:

  1. Rikujtojuni pjesëmarrësve se gjatë seminarit së fundit keni folur rreth dallimeve midis dy sekseve dhe gjinive, por gjithashtu rreth gjinisë, si një varg rregullash të pashkruara apo normave të pritshme rreth roleve, përgjegjësive dhe sjelljeve të grave dhe burrave. Shpjegojuni që seminari i ardhshëm do të hapë diskutim rreth asaj se çfarë do të thotë të jesh burrë dhe çfarë do të thotë të jesh grua; por gjithashtu edhe se si të mësojmë t’i adoptojmë këto rregulla. Kini parasysh se, ka mundësi që disa pjesëmarrës do ta shohin veten në shembujt që janë baza e këtij seminari, por kjo nuk është ndonjë gjë e keqe, pasi ky është qëllimi i seminarit.
  2. Pyetini pjesëmarrësit, nëse ndokush u ka kërkuar të “sillen si meshkuj”. Kërkoni nga ta që ta ndajnë përvojën, kur dikush iu ka thënë këtë gjë apo diçka të ngjashme. Nëse ndonjë pjesëmarrës e ndan përvojën e tij, pyeteni: Pse mendoni që ai person jua ka thënë atë gjë? Si u ndjetë ju pas kësaj? Tregojuni pjesëmarrësve se do t’i shikoni më thellë këto dy fraza. Duke i parë ato, mund të fillojmë të shohim se si shoqëria mund ta vështirësojë të qenit grua apo burrë.
  3. Me shkronja të mëdha, shkruani në një fletë të madhe frazën “Vepro si burrë”. Kërkoni nga pjesëmarrësit që t’i ndajnë idetë se çfarë do të thotë ajo frazë për ta. Këto janë pritshmëritë e shoqërisë, të asaj se kush duhet të jemi, si duhet të sillen dhe si duhet të ndihen e të flasin. Vizatoni një kuti në letër dhe shkruani brenda kutisë kuptimet e “Vepro si burrë”. Disa përgjigje, për shembull, janë “Bëhu i rreptë” ose “Mos qaj”.
  4. Tani me shkronja të mëdha shkruani në një fletë të madhe frazën “Vepro si grua”. Kërkoni nga pjesëmarrësit që të ndajnë idetë se çfarë do të thotë ajo frazë për ta. Këto janë pritshmëritë e shoqërisë të asaj se kush duhet të jenë femrat, si duhet të sillen dhe si duhet të ndihen e të flasin. Vizatoni një kuti në letër, dhe shkruani brenda kutisë kuptimet e “Vepro si grua”. Disa përgjigje, për shembull, janë “Bëhu shtëpiake e mirë” ose “mos u bëj shumë agresive”.
  5. Sapo t’i përfundoni të dyja listat, filloni diskutimin me pyetjet e mëposhtme.

Pyetje për diskutim:

  1. Cilat nga këto mesazhe mund të jenë potencialisht të dëmshme? Pse? (Shënim: Moderatori duhet të vendosë nga një yll pranë çdo mesazhi dhe të diskutohet për secilin mesazh një e nga një.)
  2. Si ndikon të jetuarit në kuti në shëndetin e burrave? Si ndikon të jetuarit në kuti në shëndetin e grave?
  3. Si ndikon të jetuarit në kuti në kufizimin e të jetuarit dhe të marrëdhënieve të grave? Si ndikon të jetuarit në kuti në kufizimin e të jetuarit dhe marrëdhënieve të meshkujve?
  4. Çfarë ndodh me burrat që nuk i ndjekin rregullat gjinore (për shembull, provo të “jetosh jashtë kutisë”)? Çfarë ndodh me femrat që nuk i ndjekin rregullat gjinore? Çfarë thonë njerëzit për ata? Si trajtohen ata? A ndihemi ndonjëherë që na justifikohet t’i trajtojmë njerëzit keq apo në mënyrën jo të duhur?
  5. Çfarë është e nevojshme për ta bërë më të lehtë për gratë dhe burrat për të jetuar jashtë kutive? Si mund të kontribuojmë ne?

Hap i mundshëm: Ndajini pjesëmarrësit në grupe të vogla dhe kërkoni nga ata të krijojnë ndonjë skeç (një apo dy minuta) që portretizon dikë, duke i thënë një personi tjetër “Vepro si burrë” apo “Vepro si grua”.

Përmbyllje:

Qëllimi i këtij aktiviteti është të na ndihmojë të fillojmë të shohim si shoqëria krijon rregulla shumë të ndryshme, për mënyrën se si gratë dhe burrate duhet të sillen. Këto rregulla ndonjëherë quhen “normat gjinore”, sepse ato thonë çfarë është “normale” që burrat të mendojnë, të ndjejnë dhe të veprojnë dhe çfarë është “normale” që gratë të mendojnë, të ndjejnë dhe të veprojnë. Megjithatë, këto norma, siç do t’i shtjellojmë në aktivitete të tjera, shpesh mund t’i kufizojnë gratë dhe burrat, duke u munduar t’i mbajnë ata në kutitë e tyre “Vepro si burrë” ose “Vepro si grua”, me pasoja për vendimmarrjet e tyre, shëndetin dhe marrëdhëniet.